آداب مکالمه در زبان ترکی

آداب و رسوم ترکیه
استانبول مانند بسیاری دیگر از شهرهای جهان مدرن است. چیزی که آن را منحصر به فرد می کند (به جز تعداد زیاد نقاط دیدنی تاریخی) ترکیبی از تأثیرات شرقی و غربی است. یک جمعیت عمدتاً مسلمان را به این ترکیب اضافه کنید  تا آماده پذیرش فرهنگ های متفاوت باشید.بنابراین ، برای اقامت یا سفر به ترکیه سعی کنید آداب و رسوم این کشور را بشناسید تا از بی ادبی یا سوتفاهم ها جلوگیری کنید.

در این بخش به آموزش آداب مکالمه در زبان ترکی می پردازیم.

منظور از آداب مکالمه در ترکی استانبولی، سلسله قواعدی است که در هنگام سخن گفتن رعایت آنها ضروری است. البته باید در نظر داشت که این قواعد با توجه به موقعیت اجتماعی، سن، جنس، و… ممکن است دچار کمی تغییر شوند.

آداب مکالمه زمینه های مختلفی چون سلام دادن، خطاب کردن، شروع صحبت، دعوت، موافقت و مخالفت، عذرخواهی، تشکر، خداحافظی و… را در بر میگیرد. هر کدام از این زمینه ها كلمات و عبارات خاص خود را دارد و یادگیری آنها برای صحیح حرف زدن در چهارچوب هنجارهای زبان ادبی ترکی لازم است.

1. خطاب کردن و شروع صحبت

اولین موردی که در زمینه بیان آداب مکالمه در زبان ترکی باید بیان کرد، نحوه خطاب کردن عبارت خانم و آقا در ابتدای اسامی است.

در زبان ترکی برای خطاب کردن، کلمات زیر بکار می رود

الف) برای آقایان: bay و bey (هر دو به معنای آقا).

ب) برای خانمها: bayan و hanım (هر دو به معنای خانم).

این کلمات به تنهایی بکار نمی روند. بلکه همراه با نام یا نام خانوادگی کسی که قصد خطاب کردن یا شروع صحبت با وی را دارید، می آیند. بدین ترتیب که کلمات bey و hanim بعد از نام شخص و کلمات bayan و bay پیش از نام و نام خانوادگی یا تنها پیش از نام خانوادگی شخص بکار می روند. و در این گونه موارد اولین حرف این کلمات، همانند اسامی خاص، با حرف بزرگ نوشته می شود. مثال:

– آقا کمال، چه موقع آمدی؟

? Kemal Bey, ne zaman geldin-

– آقای اورهان پیلماز در کجاست؟

?Bay Orhan Yilmaz nerede-

۔ عایشه خانم، به کجا میروید؟

nereye gidiyorsunuz?  Ayşe Hanım,

-خانم سوگی سِویسال، آیا شما اینجا می نشینید؟

? Bayan Sevgi Soysal, siz burada mı oturuyorsunuz-

در مکالمات روزمره برای شروع صحبت با کسی که نامش را نمی دانیم از کلمات beyefendi (آقا) و hanimefendi (خانم) استفاده می شود. مثال:

-آقا، این آدرس را بلدید؟

? Beyefendi, şu adresi biliyor musunuz-

خانم، کتابخانه کجاست؟

?Hanimefendi, kütüphane nerede-

كلمات beyefendi و hanimnefendi, بعد از اسامی نیز بکار می روند، که در این صورت حالت احترام و نزاکت بیشتری به لحن گفتار می دهند. در این گونه موارد حرف اول این کلمات بزرگ نوشته می شود. مثال:

– احمد آقا، خانه شما در کدام کوچه است؟

?Ahmet Beyefendi sizin ev hangi sokakta-

-عايشه حانم، چطورید؟

?Ayşe Hanımefendi, nasisiniz-

گاهی اوقات با توجه به سن و موقعیت اجتماعی اشخاص برای خطاب و شروع صحبت از کلماتی مانند ağabey (برادر بزرگ) ، abla (خواهر بزرگ) ، kardeş (برادر با خواهر)، teyze (خاله) و amca (عمو) نیز استفاده می شود. مثال:

– داداش، تازه به استانبول آمدی؟

?Agabey , Istanbul’a yeni mi geldin

– عموجان، داروخانه کجاست؟

?Amca, eczane nerede-

گاهی برای گفتن حرفی به بچه ها یا جوانترها از کلماتی مانند (فرزندم) oğlumn، yavrum (پسرم) و kızım (دخترم) استفاده می شود. مثال:

– فرزندم، اسمت چیست؟

?Yavrum, adin ne-

– پسرم، مواظب باش!

!Oğlum, dikkat et-

2. استفاده از کلمه پرکاربردefendim 

در ادامه آموزش آداب مکالمه در زبان ترکی استانبولی به بررسی کلمه پر کاربرد efendim می پردازیم.از کلمه efendim در زبان ترکی در موارد متعدد و به معناهای مختلف استفاده می شود. در اینجا تذکر این نکته ضروری است که کلماتِ efendim و efendi دارای معناهای متفاوتی هستند و هیچ کدام را نباید جای دیگری بکار برد.

كلمة efendi هرگز برای خطاب با شروع صحبت بکار نمی رود و در این گونه موارد به همان طور که در بالا شرح دادیم، کلمات bey یا hanim، به اول آن اضافه می شود. کلمه efendi در مواردی به تنهایی بکار می رود که معنای «بزرگوار»، «با ادب»، «باشخصیت» و معناهایی نظیر آن بدهد. مثال:

– او انسان بزرگواری است.

.O efendi insandır-

با وجود این، کلمة efendim که از کلمه efendi ساخته شده است، هم در نوشتار و هم در گفتار کاربرد زیادی دارد و دارای معناهای متفاوتی است. این کلمه در شروع صحبت یا در حین آن برای رعایت نزاکت و احترام بکار می رود. مثال:

حق دارید آقا (خانم).

?Haklısınız efendım-

. صبح بخیر آقا (خانم).

?Günaydın efendım-

– بفرمایید آقا (خانم).

?Buyurun efendım-

کلمه efendim در برخی جاها معنای «بفرماید»، «بله، اینجا هستم» می دهد. مثال:

– الو.

.Alo

– بفرمایید.

.Efendım

– احمد!

!Ahmet

-بله، اینجا هستم.

.Efendım

همچنین در حین صحبت اگر یکی از طرفین، صحبت طرف دیگر را نشنود یا متوجه معنای آن نشود از کلمه efendim استفاده میکند. در این گونه مواقع كلمةefendim به معنای «ببخشید، نشنیدم» یا «ببخشید، متوجه نشدم» است . و گوینده خواهان آن است که مطلب دوباره تکرار شود. مثال:

-آیا به کلاس ترکی میروی؟

?Türkçe kursuna mı gidiyorsun-

– ببخشید، نشنیدم .

?Efendim

-گفتم آیا به کلاس ترکی میروی؟

?Türkçe kursuna mı gidiyorsun dedim-

به طور کلی باید گفت که در میان کلمات و عبارات مربوط به آداب سخن گفتن زبان ترکی کلمه efendim بیشترین کاربرد را دارد.

۲. سلام کردن

در زبان ترکی برای سلام کردن از کلمات مختلفی استفاده میشود، مانند:

(سلام عليكم) selâmünaleyküm،

(سلام) selâm ،

(سلام) merhaba

عصر بخیر) iyi akşamlar ،

(روز بخیر) iyi günler ،

(صبح بخیر) günaydin

(خوش آمدید) hoş geldiniz،

(شب بخیر) iyi geceler

همان گونه که از معنای آنها پیداست از کلمات selâm و selâmünaleyküm در تمامی ساعات، از کلمه ,günaydın در هنگام صبح، از عبارت iyi günler از نزدیکی ظهر تا هنگام عصر، از عبارت iyi akşamlar از هنگام عصر تا اوایل شب و از عبارت iyi geceler در هنگام شب استفاده می شود. گاهی هنگام صبح به جای ,günaydin از عبارات ,hayırlı sabahlar یا ,iyi sabahlar نیز استفاده می شود. که معنای هر دو صبح بخیر است.اطلاعات بیشتر

3. خداحافظی کردن

در زبان ترکی هنگام خداحافظی کردن، کسی که قصد رفتن دارد از كلمات و عبارات زیر استفاده میکند.

-خوش باش (یا) خوش باشید.

.Hoşça kalın  یا Hoşça kal-

سلامت باش (یا) سلامت باشید.

.Esen kalın یا Esen kal-

به خدا سپردیم.

 .Allahaismarladık

گاهی کسانی که صمیمیت بیشتری با هم دارند از کلمه eyvallah نیز استفاده می کنند. کسی که قصد رفتن دارد با توجه به اینکه چه موقع از شبانه روز است از عبارات iyi günler، iyi akşamlar یا iyi geceler نیز می تواند استفاده کند. هنگام خداحافظی کسی که می ماند از عبارت  güle güle استفاده می کند. البته در جواب iyi akşamlar ،iyi günler و ,iyi geceler خود این عبارات را نیز می توان بکار برد. مثال:

– خداحافظ! (کسی که می رود)

!Allahaısmarladik-

– خداحافظ! (کسی که می ماند)

! Güle güle-

-خداحافظ!(کسی که می رود) .

!İyi günler-

-خداحافظ! (کسی که می ماند)

 .iyi gunler, gile gule-

4. تشکر کردن

در زبان ترکی برای تشکر کردن از عبارت sağ olun (سلامت باشید)، ,teşekkür ederim (تشکر میکنم)، رteşekkürler (متشکرم) و گاه از کلمه mersi استفاده می شود. در جواب شخص تشکر کنند. این عبارات بکار می رود: bir şey değil (چیزی نیست قابلی ندارد)، rica ederirn (خواهش میکنم)، ,siz de sağ olun (در جواب sağ olun) و ,esteğfurullah (استغفر الله).

– تشکر میکنم .

.Teşekkür ederim-

– خواهش میکنم

 .Rica ederim-

– سلامت باشید.

.Sağ olun ۔

– شما هم سلامت باشید.

.Siz de sağ olun-

. متشکرم.

.Teşekkürler-

– چیزی نیست (قابلی ندارد).

.Bir şey değil-

۵. معذرت خواهی

کلمات و عباراتی که برای معذرت خواهی بکار می روند به دو نوع تقسیم میشوند.

الف) کلماتی که برای شروع صحبت با اشخاص ناآشنا و جلب توجه آن‌ها بکار می روند. معمولا بعد از این کلمات و عبارات، خواهش، سؤال و غیره مطرح می شود.

(بخشید) kusura bakmayun ،

(بخشید) bağışlayin ،

(می بخشید) afedersiniz

(مزاحمتان هستم) rahatsiz ediyorum .

– می بخشید، پستخانه کجاست؟

?Affedersiniz, postane nerede-

– ببخشید، آیا این آدرس را بلدید؟

  ? Bağışlayın, şu adresi biliyor musunuz-

ب) کلماتی که فقط در مقام معذرت خواهی بکار می روند:

(ببخشید) pardon ،

(معذرت میخواهم) özür dilerim

(خواهش میکنم ببخشید) affnun rica ederim

– ببخشید، اشتباه شد.

.Pardon, yanlışlık oldu-

. معذرت میخواهم، تو را ناراحت کردم.

 .Özür dilerim, seni rahatsız ettim-

دو مکالمه کاربردی 

در مکالمات زیر از اصطلاحاتی که در این نوشتار یاد گرفتیم استفاده می‌کنیم.

مکالمه اول

!Hanımefendi

.Buyurun

?Şu çanta sızınkı mi

?Efendim

.Şu çanta sızınkı mi, dedim

.Evet, benımki

.Teşekkür ederım-
.Rıca ederim, bir şey değil-

مکالمه دوم

Turgut Bey: Günaydın Semra .Hanım

Turgut Bey: Nasılsınız:?
Semra Hanım: İyiyim, sız nasılsınız?

Turgut Bey: Ben de iyiyim. Eşiniz nasıl?

Semra Hanım: O da iyi, teşkkür ederım

! Bey: Hadı, hoşça kalın
!Semra Hanım: Güle güle

آموزش ترکی استانبولی از مبتدی تا پیشرفته 

لینک های مرتبط :

سلام و احوالپرسی در ترکی 

خداحافظی به ترکی

گرامر ترکی استانبولی

پکیج آموزش زبان ترکی استانبولی

در نظر داشته باشید که مجموعه آکادمی پروان، اقدام به تولید و انتشار ویدئوهای آموزش زبان ترکی استانبولی نموده است. افرادی که به هر دلیلی تمایل به شرکت در کلاس‌های حضوری و آنلاین ندارند می‌توانند از این مجموعه آموزشی بی نظیر که شامل 50 ساعت آموزش ویدئویی زبان ترکی استانبولی استفاده کنند. با خرید این پکیج جادویی، استاد را به منزل ببرید و از آموزش، لذت ببرید. برای خرید، اینجا کلیک کنید. 

برای دیدن نمونه ویدئوهای آموزش زبان ترکی استانبولی در آپارات و یوتیوب  می‌توانید parvan academy را سرچ کنید یا روی لینک‌های همین سطر کلیک کنید.